Rozliczenie Wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) po zmianie przepisów 2023 r.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) polega na wywozie towarów z kraju na rzecz podatnika prowadzącego działalność gospodarczą na terenie innego państwa znajdującego się na terenie Unii Europejskiej, w wyniku którego następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Od 1 lipca 2023 r. zaczęły obowiązywać w znacznej części przepisy nowelizacji ustawy o VAT, tzw. pakiet SLIM VAT 3. Ustawa ta wprowadziła także zmiany w zakresie rozliczania VAT w przypadku wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Obowiązek podatkowy w WDT powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. WDT, co do zasady, opodatkowana jest 0% stawką VAT. Jednak, aby podatnik mógł zastosować tę stawkę, musi, przed upływem terminu do złożenia deklaracji VAT za dany okres rozliczeniowy, posiadać w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium innego państwa UE. Dowody te zostały wymienione w art. 42 ustawy o VAT.

Co w przypadku kiedy nie mamy dokumentów potwierdzających dostarczenia towarów od nabywcy:

W myśl art. 42 ust. 12 pkt 2 ustawy o VAT podatnik, który nie posiadał dokumentów potwierdzających dostarczenie towarów do nabywcy przed upływem terminu do złożenia deklaracji za okres miesięczny, nie wykaże tej dostawy w ewidencji za ten okres. Dostawa ta jest wykazana w ewidencji za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy, ze stawką krajową, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatnik za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie posiada dowodów na dostarczenie towarów do nabywcy. Do 30 czerwca br. otrzymanie dokumentów w terminie późniejszym upoważniało podatnika do wykazania WDT ze stawką 0% za okres rozliczeniowy, w którym dostawa ta została dokonana (art. 42 ust. 12a ustawy o VAT).

Dotychczasowe brzmienie art. 42 ust. 12a ustawy o VAT (do 30 czerwca 2023 r.) wzbudzało jednak wątpliwości, bowiem w przepisie tym ustawodawca posłużył się sformułowaniem “za okres rozliczeniowy, w którym dostawa ta została dokonana”.

WDT a weryfikacja nabywcy

Podatnik przed transakcją zawsze powinien sprawdzić swojego kontrahenta w systemie VIES. System VIES, mówiąc w uproszczeniu, jest wyszukiwarką, która pozwala na uzyskanie informacji, czy weryfikowany podmiot jest zarejestrowany jako dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych. Aby miała miejsce transakcja WDT i możliwe było zastosowanie stawki 0%, nabywca musi być podatnikiem posiadającym właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy i zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, który nabywca podał podatnikowi (dostawcy).

Dokonanie dostawy towarów a moment powstania obowiązku podatkowego WDT

Dokonanie dostawy towarów to nie jest to samo, co moment powstania obowiązku podatkowego. Przez dokonanie dostawy towarów rozumie się, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Zaś w przypadku WDT moment dokonania dostawy towarów nie zawsze pokrywa się z momentem powstania obowiązku podatkowego. W praktyce mogły zatem zdarzać się sytuacje, kiedy to faktura dokumentująca WDT została wystawiona dopiero w następnym miesiącu po dokonaniu dostawy albo gdy faktura nie została wystawiona do 15. dnia tego miesiąca, co w obu przypadkach powodowało powstanie obowiązku podatkowego w następnym okresie rozliczeniowym (niż okres, w którym dokonano dostawy).

W związku z tym od 1 lipca 2023 r. nastąpiła zmiana brzmienia art. 42 ust. 12a ustawy o VAT polegająca na tym, że wyrazy “w którym dostawa ta została dokonana” zastąpiono wyrazami “w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania przez niego tej dostawy”.

Zatem obecnie podatnik ma prawo do wykazania/skorygowania WDT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, co uprości obowiązek korygowania tej transakcji.

Nowe zasady dotyczące okresu deklarowania WDT w przypadku otrzymania dokumentów potwierdzających wywiezienie towarów z terytorium kraju po zastosowaniu stawki krajowej są stosowane od dnia wejścia w życie nowelizacji, czyli od 1 lipca 2023 r. Jeżeli zatem obecnie podatnik stosuje art. 42 ust. 12a ustawy o VAT, to każdą wykazywaną WDT zadeklaruje zgodnie z nowymi zasadami, niezależnie od tego, czy faktyczna dostawa miała miejsce przed, czy po nowelizacji