Przepisy pakietu mobilności w zakresie odpoczynków tygodniowych obowiązują już od ponad dwóch lat. Niestety niektórzy kontrolerzy pomimo wcześniejszych wytycznych, w dalszym ciągu chcą, aby kierowca pokazał dokument potwierdzający odpoczynek trwający co najmniej 45 godzin poza pojazdem.
Regularny tygodniowy odpoczynek trwa 45 godzin, w ciągu których kierowca może swobodnie dysponować własnym czasem. Jednakże tygodniowy odpoczynek może zostać skrócony i jako taki nie powinien być krótszy niż 24 godziny (to minimalny, dopuszczony przez przepisy wymiar odpoczynku tygodniowego).
Jednoznaczne stanowisko Komisji Europejskiej
Według stanowiska Komisji Europejskiej, państwa członkowskie NIE MOGĄ karać przewoźników za brak przedstawienia podczas kontroli rachunku za hotel dokumentującego odbiór regularnego tygodniowego odpoczynku poza kabiną.
Zakaz odbywania przez kierowców zawodowych regularnego tygodniowego odpoczynku w kabinie ciężarówki został po raz pierwszy wprowadzony pod koniec 2017 roku. Interpretacja została uwzględniona w przepisach Pakietu Mobilności zatwierdzonego przez UE w 2020 roku. Komisja Europejska w lutym 2022 roku przedstawiła stanowisko w tej sprawie w formie Pytań i Odpowiedzi do Pakietu Mobilności. Zostało wtedy określone, że służby kontrolne nie mogą wymagać od kierowców dokumentów potwierdzających, że ich regularny tygodniowy okres odpoczynku, poprzedzający kontrolę drogową nie odbywał się w pojeździe.
Nie zapobiegło to jednak powracającym problemom karania kierowców w tym temacie.
Jakie były przyczyny nagłej interwencji Komisji Europejskiej?
W niektórych państwach członkowskich UE (Francja, Szwecja), pojawiły się niezgodne z prawem praktyki nakładania kar za brak okazania podczas kontroli rachunku za hotel, który byłby miejscem odbierania regularnego odpoczynku tygodniowego.
Jakich dokumentów może zażądać inspektor?
W art. 36 rozporządzenia 165/2014 zawarty został zamknięty katalog dokumentów, których funkcjonariusz może zażądać od kierowcy. Są to:
- wykresówki, karta kierowcy (jeśli ją posiada) oraz wszelkie inne zapisy i wydruki odręczne (w przypadku tachografów analogowych) lub
- wszelkie zapisy odręczne i wydruki oraz kartę kierowcy (w przypadku tachografów cyfrowych)
Trzeba pamiętać, że kierowca ma obowiązek udokumentować dzień bieżący plus 28 dni wstecz.
Jakich dokumentów NIE MOŻE zażądać funkcjonariusz?
Zgodnie z art. 34 ust. 3 rozporządzenia 165/2014, państwa członkowskie nie mogą nakładać na kierowców obowiązku przedkładania formularzy potwierdzających ich czynności w trakcie oddalenia się od pojazdu.
Funkcjonariusze nie są uprawnieni do żądania żadnych dodatkowych dokumentów czy innych dowodów od kierowców. W razie wątpliwości, zgodnie z ogólną zasadą, wyrażoną w dyrektywie 2006/22/WE, funkcjonariusze powinni zwrócić się o pomoc do odpowiednich organów właściwych ze względu na siedzibę przewoźnika:
„Jeśli ustalenia z kontroli drogowej kierowcy pojazdu zarejestrowanego w innym Państwie Członkowskim dostarczają podstaw do uznania, że dopuszczono się naruszeń, których nie można ustalić w trakcie tej kontroli ze względu na brak koniecznych danych, właściwe organy zainteresowanych Państw Członkowskich udzielają sobie wzajemnie pomocy przy wyjaśnieniu takiej sytuacji.”
Służby kontrolne poszczególnych państw członkowskich są uprawnione do kontrolowania, czy kierowca naruszył zakaz odbioru regularnego tygodniowego odpoczynku w kabinie w poprzedzających kontrolę 28 dni. Jednakże nie są one uprawnione do żądania okazania rachunków za hotel, a tym samym ukarania kierowcy i przewoźnika.
Jeśli kierowca podczas kontroli zaprzeczy, że odbierał odpoczynek tygodniowy w kabinie, to funkcjonariusz może jedynie poinformować krajowe służby państwa siedziby przewoźnika o podejrzeniu wystąpienia naruszenia przepisów.
Czy istnieje możliwość nałożenia kary?
Tak, ale tylko w przypadku, gdy kierowca przyzna się, iż pomimo zakazu regularny tygodniowy odpoczynek odbierał w kabinie.
Komisja Europejska wskazała, że kierowcy lub przewoźnicy mogą zostać ukarani grzywną jedynie za nieprzestrzeganie zakazu korzystania z regularnego tygodniowego okresu odpoczynku (lub odpoczynku trwającego ponad 45 godzin wykorzystywanego jako rekompensata) w pojeździe, jeżeli w momencie kontroli stwierdzono, że kierowcy spędzali regularny tygodniowy odpoczynek w pojeździe.
WAŻNE! Zaleca się zwrócenie kierowcom szczególnej uwagi na konieczność weryfikacji treści protokołu, gdyż złożenie podpisu z brakiem odpowiedniego zastrzeżenia, nawet w sytuacji braku znajomości języka kontrolującego, skutkować może przyjęciem, że kierowca przyznał się do winy.
Funkcjonariusze na drodze kontrolują międzynarodowe przewozy oraz pracę kierowców. Odpoczynek dzienny, czas pracy kierowcy dzienny, ale także tygodniowy czas pracy kierowcy. Odpoczynek tygodniowy kierowcy, jako skrócony tygodniowy okres odpoczynku – czy mógł być odebrany w takiej formie.
Podsumowując… Nie przedstawiaj rachunków, bo nie musisz!