Faktura stanowi podstawowy dokument księgowy zawierający szczegółowe informacje o zawartej transakcji między sprzedawcą a nabywcą oraz stanowi również fundamentalny dowód dla organów podatkowych i urzędów skarbowych, którzy kontrolują prawidłowość prowadzonej firmy.
Faktura bez VAT co do zasady zawiera takie same dane co faktura z VAT natomiast nie uwzględnia się stawki podatku, sumy wartości netto ani kwoty podatku. Oznacza to, że przy świadczeniu usługi przez podatnika nie będącego czynnym podatnikiem VAT, kwota netto jest równocześnie kwotą brutto. Taki podatnik jest zwolniony z obowiązku pobrania i odprowadzenia podatku VAT do Urzędu Skarbowego.

KTO WYSTAWIA FAKTURY BEZ VAT?

Podatnik prowadzący sprzedaż zwolnioną od podatku, korzystający ze zwolnienia z VAT przedmiotowego bądź podmiotowego w myśl artykułu 106b ust. 2 ustawy o VAT nie ma obowiązku wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3. Co do zasady taki przedsiębiorca nie ma obowiązku wystawiania faktur – w dalszym ciągu może dokumentować sprzedaż rachunkami.

Kiedy trzeba wystawić fakturę bez VAT?

WYJĄTEK: Zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy o VAT konieczność wystawienia faktury pojawi się dopiero wraz z żądaniem nabywcy, o ile zgłosi taką potrzebę w terminie trzech miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar/wykonano usługę bądź otrzymano całość/część zapłaty.
Oznacza to, że w obowiązku przedsiębiorcy zwolnionego z VAT będzie wystawienie faktury.

TERMIN WYSTAWIENIA FAKTURY BEZ VAT:

Faktura bez VAT podatnika, który korzysta ze zwolnienia z VAT co do zasady powinna zostać wystawiona nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę.

ZWOLNIENIE PODMIOTOWE

Na postawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy przedsiębiorcy mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego ze względu na limit obrotów do wysokości 200 tysięcy złotych. Jeśli działalność gospodarcza jest rozpoczynana w trakcie roku, to również przedsiębiorca ma prawo do zwolnienia podmiotowego pod warunkiem, że nie przewiduje przekroczenia limitu. Faktura bez VAT nie musi bowiem zawierać podstawy prawnej zwolnienia.

Ważne! Do limitu sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku oraz:

• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju
• sprzedaży towarów i usług, zwolnionych przedmiotowo z VAT, z wyjątkiem m.in. transakcji związanych z nieruchomościami
• sprzedaży towarów, które są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

UWAGA:

Limit (200 tys. zł jest liczony proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności w ciągu roku. Aby sprawdzić swój limit, skorzystaj ze wzoru:
(200 000 x liczba dni prowadzenia działalności w danym roku) / 365

Przykład:
Rozpoczynasz działalność 15 marca 2023. Do końca roku pozostały 292 dni: (200 000 x 292) / 365 = 160 000. Twój limit na rok 2023 uprawniający do zwolnienia wynosi 160 000 zł

ZWOLNIENIE PRZEDMIOTOWE

Przedsiębiorcy mogą skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego ze względu na rodzaj prowadzonej działalności. Są oni zobowiązani do zamieszczenia na fakturze adnotacji, informacji o podstawie prawnej zwolnienia.

W kwestii wskazania podstawy prawnej zwolnienia z VAT przepisy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wystawiania faktur ustanowiły pewien wyjątek. Mianowicie w odniesieniu do świadczenia usług zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37-41 ustawy o VAT (dotyczy to m.in. usług ubezpieczeniowych czy usług udzielania kredytów) faktura nie musi posiadać podstawy prawnej.

Zwolnienie przysługuje tylko, gdy świadczysz wyłącznie usługi tj. – na przykład:

• usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia – jeśli jesteś lekarzem, lekarzem dentystą, pielęgniarką, położną lub psychologiem
• usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym – jeśli jesteś nauczycielem
• usługi nauczania języków obcych
• usługi finansowe, w tym: zarządzania funduszami inwestycyjnymi; ubezpieczeniowe; w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji oraz innych zabezpieczeń transakcji; udzielanie kredytów i pożyczek, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

JAK WYSTAWIĆ FAKTURĘ VEZ VAT?  OBOWIĄZKOWE INFORMACJE I DANE

Dane, jakie powinna zawierać faktura bez VAT wystawiana przez podatników zwolnionych z podatku, szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie wystawiania faktur.

NIEZBĘDNE DANE:

• datę wystawienia,
• unikalny numer dokumentu,
• nazwę podatnika i nabywcy oraz ich adresy,
• ilość/liczbę i miarę towarów lub usług,
• cenę jednostkową,
• kwotę należności ogółem,
• przepis, na podstawie, którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku VAT –> DOTYCZY PRZEDSIĘBIORCÓW KORZYSTAJACYCH ZE ZWOLNIENIA ZE WZGLĘGU NA RODZAJ PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.

BRAK ZWOLENIA Z VAT

Przedsiębiorcy zakładający działalność gospodarczą, stawiający pierwsze kroki we własnym biznesie mają możliwość skorzysta z preferencji, zwolnień z podatku VAT. Jednak należy jeszcze zweryfikować czy zakres świadczonych usług nie znajduje się w katalogu usług/ towarów, które odgórnie zmuszają przedsiębiorcę do bycia podatnikiem VAT. Zwolnienie z VAT nie przysługuje w przypadku przykładowo:

1. SPRZEDAŻY:

• towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (na przykład metale szlachetne i złom z nich, wyroby jubilerskie)
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych innych niż nowe, zaliczanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji
• w niektórych przypadkach: budynków, budowli lub ich części
• terenów budowlanych
• nowych środków transportu
• preparatów kosmetycznych i toaletowych
• komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych
• urządzeń elektrycznych
• maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowane
• hurtowo i detalicznie części do pojazdów samochodowych i motocykli

2. ŚWIADCZENIA USŁUG:

• Prawniczych,
• W zakresie doradztwa
• Jubilerskich,
• Ścigania długów w tym factoringu