Transport towarów stanowi niezbędny i ważny element łańcucha dostaw. To zespół czynności związanych z przemieszczaniem się towarów różnymi środkami transportu w różne zakątki świata. W jego przypadku najważniejsza jest logistyka, czyli cały proces planowania, kontrolowania, realizowania bezpiecznych przewozów towarów. Zlecenie transportowe i spedycyjne są uważane za tożsame choć z punktu widzenia świadczonych usług czy zakresu odpowiedzialności są różne. Warto wspomnieć, że charakter jak i zasady obydwóch zleceń określają przepisy Kodeksu Cywilnego.
Czym jest spedycja?
Spedycja jest działalnością, której zakres świadczonych usług nie ogranicza się tylko do planowania przewozu towarów ale również do zorganizowania załadunków, rozładunków a nawet wyboru odpowiedniego przewoźnika przedstawiając mu zlecenie. Może zdarzyć się sytuacja, w której spedycja przyjmuje zlecenie w celu dalszej odsprzedaży przewoźnikowi.
Pojęcie zlecenia transportowego i spedycyjnego
Zlecenie spedycyjne
to nic innego niż umowa spedycji zawierana pomiędzy spedytorem a zleceniodawcą, która określona jest przez Kodeks Cywilny a wszelkie przepisy dotyczące miedzy innymi obowiązków i praw stron umowy opisane są w Tytule XXVI art. 794-804 Kodeksu Cywilnego.
Zgodnie z art. 794 § 1 „Przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem” – przedmiotem umowy jest organizacja transportu. W treści umowy spedycyjnej powinny znaleźć się następujące dane wśród których możemy wymienić:
- Zlecenie transportowe
tzw. umowa przewozu jest przede wszystkim ofertą, której celem jest wykonanie przewozu konkretnego ładunku w określonym terminie z miejsca A do miejsca docelowego B za określone w zleceniu wynagrodzenie. Przyjęcie oferty przez przewoźnika jest równoznaczne z akceptacją warunku określonych w umowie przewozowej. Pojęcie zagadnienia umowy przewozu określa art. 774 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeksu Cywilnego.
Elementy zlecenia spedycyjnego:
- Dane stron umowy – zarówno zleceniodawcy jak i podmiotu wykonującego zlecenie takie jak: NIP, nazwy podmiotów, adresy siedzib, a także dane kontaktowe
- Specyfika ładunku – określający rodzaj przewozu towarów, ich waga, informacje o wartości towaru czy o ewentualnym niebezpieczeństwie,
- Dane dotyczące miejsca jak i daty załadunku i rozładunku
- Wszelkie dane dotyczące floty i obsługi transportu a mianowicie informacje na temat pojazdów wykorzystywanych w transporcie towarów będących przedmiotem umowy jak i danych kierowców,
- Wymagania określające zabezpieczenia ładunku
- Wynagrodzenie dla spedytora uwzględniające informacje o stawce wynagrodzenia i wszelkich karach,
- Pozostałe warunki umowy
Elementy zlecenia transportowego:
- Dane stron umowy – nazwy podmiotów, adresy, identyfikatory NIP, dane kontaktowe.
- Informacje o ładunku – rodzaj, waga, ilość.
- Warunki umowy – wynagrodzenie, termin wykonania zlecenia
- Informacje dotyczące załadunku i rozładunku – miejsca, terminy, dokumenty przewozowe
- Dane pojazdu i kierowcy – typ pojazdu, numer rejestracyjny, dane kierowcy, numer prawa jazdy, numer telefonu kontaktowego.
Czym więc różni się zlecenie transportowe od zlecenia spedycyjnego?
ZAKRES USŁUG, DYSPONOWANIE WŁASNĄ FLOTĄ
Warto na wstępie zaznaczyć, że zlecenie transportowe a spedycyjne nie jest tym samym. Różnica tkwi w zakresie świadczonych usług. Otóż krótko mówiąc firma transportowa przyjmując zlecenie transportowe jest zobowiązania do bezpiecznego przewozu ładunku swoimi środkami transportu ze wskazanego miejsca tzw. puntu załadunku do określonego w zleceniu punktu docelowego – punktu rozładunku. Zakres usług świadczony przez firmę transportową ma charakter wykonawczy.
Natomiast zlecenie spedycyjne nie dotyczy samego przewozu, co jego organizacji, planowania, koordynowania, przewożenia transportu, załatwienie formalności takich jak ubezpieczenie przesyłki, wystawienie dokumentów przewozowych czy wyboru odpowiedniego przewoźnika. Może zdarzyć się, że firma spedycyjna nie dysponuje własną flotą, zlecając przewóz firmom zewnętrznym – przewoźnikom.
ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI
W przypadku zlecenia spedycyjnego, odpowiedzialność spedytora określają przepisy Kodeksu Cywilnego. Spedytor odpowiada za zorganizowanie transportu natomiast jego odpowiedzialność kończy się w momencie przekazania ładunku przewoźnikowi, a więc nie odpowiada on za samego przewoźnika, który przewozi ładunek z punktu odbioru do punktu rozładunku. Chyba, że firma spedycyjna podejmie się zlecenia przewozu towarów – w takiej sytuacji przejmuje on wszelkie prawa i obowiązki przewoźnika określone w Kodeksie Cywilnym. Zazwyczaj jednak odpowiedzialność spedytora ogranicza się do wyboru przewoźnika.
Natomiast przy zleceniu transportowym, przewoźnik ponosi pełną odpowiedzialność za dane zlecenie i ewentualne sytuacje losowe np. uszkodzenie czy zaginięcie ładunku, opóźnienie w dostawie jak i również za pomyłki każdej innej osoby, z której usług przewoźnik korzystał przy wykonywaniu zlecenia.
