W każdym kraju europejskim obowiązują różne regulacje w zakresie praw pracowniczych. Prawo pracy w Polsce reguluje głównie Kodeks Pracy. W tym artykule omówione zostaną różnice w zakresie: wymiaru urlopu, czasu pracy oraz urlopów macierzyńskich i rodzicielskich w Polsce i w innych wybranych krajach europejskich.
Prawo pracy- różnice w urlopach wypoczynkowych
W Polsce urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Wymiar urlopu zależy od dotychczasowego stażu pracy pracownika do którego wlicza się także okres edukacji.
- 20 dni na rok kalendarzowy dla pracownika ze stażem pracy poniżej 10 lat
- 26 dni na rok kalendarzowy dla pracownika ze stażem pracy co najmniej 10 lat.
W innych krajach europejskich wygląda to następująco:
-
Niemcy
Minimalny wymiar urlopu w Niemczech wynosi 24 dni (w przypadku 6-dniowego tygodnia pracy). Jeśli pracownik pracuje 5 dni tygodniowo, ustawowo należy mu się 20 dni (4 tygodnie). Pracownik musi przepracować co najmniej 6 miesięcy aby nabyć prawo do urlopu wypoczynkowego. W praktyce wymiar urlopu często bywa wyższy. Zwłaszcza w przypadku stosunków pracy, wobec których obowiązuje układ zbiorowy.
Często jest to 25, a nawet 30 dni roboczych. Urlop trzeba wykorzystać najpóźniej do 31 marca kolejnego roku. Po tym terminie prawo do urlopu przepada.
-
Wielka Brytania
Pracownik, wykonujący pracę na terenie Wielkiej Brytanii prawo do urlopu nabywa z dniem rozpoczęcia pracy. Przy zatrudnieniu na pełny etat wymiar urlopu wynosi 5 tygodni, czyli 28 dni dla osoby pracującej 5 dni w tygodniu. Pracodawca może zwiększyć roczny wymiar płatnego urlopu.
Termin wnioskowania o urlop powinien dwukrotnie przekraczać długość urlopu, o który wnioskuje pracownik np. jeśli pracownik wnioskuje o tydzień urlopu, powinien powiadomić o tym pracodawcę 2 tygodnie wcześniej.
-
Francja
Pracownik we Francji uzyskuje prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego po 10 dniach pracy w danej firmie. Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od liczby dni przepracowanych w ciągu tzw. roku urlopowego – od 1 czerwca bieżącego roku do 31 maja następnego roku. Za każdy przepracowany miesiąc pracownikowi przysługuje 2,5 dnia urlopu, co w sumie daje 30 dni roboczych urlopu.
We Francji co najmniej 12 dni urlopu musi przypadać w okresie od 1 maja do 31 października. Choroba w trakcie urlopu nie wpływa na jego wydłużenie jak w przypadku polskich przepisów.
-
Hiszpania
Minimalny urlop wypoczynkowy wynosi w Hiszpanii 30 dni, z weekendami. Wolne przysługuje każdemu pracownikowi, niezależnie od przepracowanego czasu. Hiszpanie mają jeszcze prawo do dni wolnych od pracy np. z okazji ślubu- 15 dni, przeprowadzki- 2 dni.
Prawo pracy- różnice w czasie pracy
40-godzinny tydzień pracy to standard przyjęty przez wiele przedsiębiorstw w Europie i na świecie. Prawo Pracy w Polsce stanowi, że w skali tygodnia (w okresie rozliczeniowym) – tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Prawo pracy stanowi również, że każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku.
W tych Państwach przykładowo pracuję się mniej niż 40 godzin w tygodniu:
- Irlandia- 39 godzin tygodniowo
- Włochy- 38 godzin tygodniowo
- Dania- 37 godzin tygodniowo
- Francja- 35 godzin tygodniowo
Odpoczynki w pracy w wielu krajach europejskich wyglądają inaczej niż w Polsce. W naszym kraju prawo pracy wprowadza regulacje, że pracownikowi przysługuje przerwa trwająca co najmniej 15 minut, która wliczana jest do czasu pracy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin.
Wiele europejskich państw: Hiszpania, Grecja, Portugalia czy południowe Włochy, to kraje gdzie w połowie dnia idzie się na wypoczynek. Siesta w Hiszpanii trwa od 14:00 do 17:00, nie załatwimy w tych godzinach nic w urzędach, bankach, czy biurach. Grecy natomiast zaczynają pracę z reguły o 9 kończąc ją o 17, a w trakcie dnia mają sieste trwająco od 13 do 15. W Portugali wszystkie placówki oprócz sklepów mają przerwą na lunch. Przerwa ta trwa od 13 do 14.30. We Włoszech wiele urzędów, punktów handlowych, instytucji, restauracji oraz sklepów ma przerwę w ciągu dnia. Włoska sjesta trwa od 13/13.30 do 15.30/16.
Prawo pracy każdego z krajów europejskich wygląda inaczej w zakresie trwania urlopów rodzicielskich. W Finlandii, na Litwie, w Wielkiej Brytanii i na Chorwacji wygląda to następująco
- Finlandia
Kobieta spodziewająca się dziecka może rozpocząć urlop macierzyński na 7 tygodni przed terminem planowanego porodu. Następnie rząd pokrywa 16 dodatkowych tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego z budżetu, niezależnie od tego, czy kobieta pracuje, jest bezrobotna lub jest studentem Kraj ten oferuje również osiem tygodni płatnego urlopu ojcowskiego. Matce opiekującej się pociechą w domu przysługuje prawo do wynagrodzenia.
- Litwa
Kobiety otrzymują prawo do 18 tygodni 100%-płatnego urlopu, a ojcowie – do 4 tygodni. Dodatkowo obojgu rodzicom przysługuje do podziału łącznie 156 tygodni wolnego. Mogą oni zdecydować, czy chcą w tym czasie otrzymywać 100 proc. wynagrodzenia przez pierwsze 52 tygodni, czy 70 proc. przez pierwsze 104 tygodnie (do ukończenia przez dziecko 2 lat). Pozostałe tygodnie są niepłatne.
- Wielka Brytania
Długość urlopu rodzicielskiego w Wielkiej Brytanii to 365 dni. Brytyjscy rodzice mogą podzielić się urlopem rodzicielskim: mama ma obowiązek wziąć 2-tygodniowy urlop macierzyński, a w pozostałym czasie zarówno tata, jak i mama mają prawo do wolnych dni na opiekę nad dzieckiem.
- Chorwacja
Chorwacja jest krajem oferującym najlepsze warunki pod względem świadczeń dla młodych matek w Europie. W Chorwacji matki mają prawo do sześciu miesięcy godnego wynagrodzenia. Za takie TUC uznaje ekwiwalent co najmniej dwóch trzecich pensji sprzed urlopu lub więcej niż £840. Długość urlopu rodzicielskiego to 410 dni.
Podsumowanie
Prawo pracy w Polsce w porównaniu do zagranicznych regulacji znacznie się różni. Dlatego przed planowaniem dłuższego pobytu w którymś z krajów europejskich warto się zapoznać z obowiązującymi tam przepisami, ponieważ prawo pracy w innych krajach może nas bardzo zaskoczyć zarówno pozytywnie jak i negatywnie.
Dość oczywiste przepisy obowiązujące w Polsce mogą nie obowiązywać w innych krajach.
Prawo pracy- zmiany od 2022 r.- zapoznaj się z najnowszymi przepisami- kliknij w link.