Już wkrótce zostaną wprowadzone zmiany w Kodeksie Pracy. Pakiet tych zmian ma na celu wdrożenie do polskich przepisów prawnych dwóch unijnych derektyw tj. derektywy rodzicielskiej i derektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej. Pracownicy otrzymają nowe uprawnienia i zostaną im wydłużone urlopy rodzicielskie. Planowane zmiany w prawie pracy mają wejść w życie od sierpnia.
Kodeks Pracy – lista nadchodzących zmian od sierpnia 2022 r.
Urlop opiekuńczy i urlop z tytuły siły wyższej.
Pracownikowi będzie przysługiwał dodatkowy urlop tzw. opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia opieki najbliższej osobie, z którą zamieszkujemy przykładowo na czas jej choroby. Urlop ten będzie udzielany na wniosek pracownika a co się z tym wiąże nie będzie przysługiwało wynagrodzenie za czas nieobecności pracownika w pracy.
Co więcej pracownik będzie mógł skorzystać z dodatkowych 2 dni lub 18 godzin zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej spowodowanych naglą, niespodziewaną sytuacją życiową pracownika np. choroba, wypadek czy inna nagła sytuacja. Za czas nieobecności w pracy, pracownik zachowa prawo do wynagrodzenia w wymiarze 50% wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie za czas urlopu. W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy zwolnienie z pracy będzie ustalane proporcjonalnie. Niepełną godzinę nieobecności w pracy należy zaokrąglić do pełnej.
Zmiany w urlopie rodzicielskim, ojcowskim i zasiłku macierzyńskim
Zgodnie z obecnymi przepisami pracownikowi przysługuje urlop rodzicielski w wymiarze 32 tygodni, natomiast w przypadku ciąży mnogiej – urlop wydłuża się o 2 tygodnie. Według planowanych zmian okres trwania urlopu rodzicielskiego zostanie wydłużony odpowiednio do 41 i 43 tygodni. Za równo matce jak i ojcowi będzie przysługiwał urlop w tym samym wymiarze – 9 tygodni i nie będzie możliwości zrzeczenia się prawa do urlopu na rzecz drugiego rodzica.
Kolejna zmiana będzie dotyczyć urlopu ojcowskiego, którego przepisy reguluje artykuł 182 Kodeksu Pracy. Obecnie ojciec dziecka ma możliwość skorzystania z dwutygodniowego urlopu ojcowskiego w ciągu 24 miesięcy od narodzin dziecka. Nowe przepisy wprowadzą 12 miesięczny okres na wykorzystanie urlopu, po tym czasie urlop niestety przepadnie.
Zmiany również dotkną zasiłku macierzyńskiego. Pracownica będzie mogła zdecydować o wysokości otrzymywanego zasiłku macierzyńskiego w czasie urlopu rodzicielskiego:
- wypłacenia zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100% za cały okres urlopu macierzyńskiego, następnie 70 % za czas urlopu rodzicielskiego
- zasiłek macierzyński wypłacany w wysokości 81,5% za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, jeśli w ciągu 21 dni od narodzin dziecka zostanie złożony. Co istotne, za okres 9 tygodniowej części tego urlopu dla ojca dziecka przysługiwać będzie zasiłek macierzyński tylko w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.
Nowe uprawnienia dla rodziców sprawujących opiekę nad dziećmi w wieku do lat 8
Zgodnie z nowelizacją przepisów rodzic dziecka do lat 8 będzie musiał wyrazić zgodę na pracę w porze nocnej, pracę w godzinach nadliczbowych, w systemie czasu przerywanego czy delegowania poza stałe miejsce pracy.
Ochrona przed niekorzystnym traktowaniem w zatrudnieniu
Na pracodawcy będzie spoczywał obowiązek zapewniania pracownikowi powracającemu z urlopu wychowawczego pracy na dotychczasowym stanowisku bądź zapewnienia innego.
Zmiany w umowach na okres próbny i na czas określony
Kluczowe zmiany obejmą również zakres umów zawieranych na okres próbny i na czas określony. Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu Pracy na pracodawcy nie spoczywa obowiązek wskazania przyczyny rozwiązania takiej umowy. Po nowelizacji przepisów pracodawca będzie jednak musiał wskazać powód rozwiązania umowy tak jak jest to w przypadku umów zawieranych na czas nieokreślony i również skonsultować się ze związkami zawodowymi. W sytuacji odwołania się pracownika do sądu, pracodawca będzie musiał przywrócić go do pracy. Znikną więc różnice między umowami na czas nieokreślony i określony.
Zmieni się również okres na jaki zawierana jest umowa na okres próbny. Obecnie taka umowa zawierana jest na okres 3 miesięcy. Natomiast po zmianach okres trwania będzie uzależniony od planowanego czasu trwania następnej umowy zawartej z pracownikiem i wynosić będzie:
- 1 miesiąc w przypadku zawarcia następnej umowy o pracę na czas określony na okres krótszy niż 6 miesięcy
- 2 miesiące, jeżeli umowa na czas określony będzie zawierana na okres od 6 – 12 miesięcy.
