Początkiem nowego roku wielu pracowników zastanawia się, jakie wynagrodzenie będzie otrzymywał. Dotyczy to bardzo często osób, które pobierają minimalne wynagrodzenie za pracę, a które zmieniło się od 1 stycznia. Sytuacja ta dotyczy także pracowników, którym zmienia się w ciągu roku wysokość wynagrodzenia, np. w związku z podwyżką.
Często możemy się spotkać z „gotowymi” wyliczeniami pokazującymi wysokość wynagrodzenia netto i brutto, jednak niejednokrotnie wartości te są różne. Z czego to wynika? Wpływ na to ma kilka czynników, m.in. wiek pracownika czy Jego adres zamieszkania.
Przeanalizujmy zatem jak wygląda wynagrodzenie pracownika po odjęciu wszystkich potrąceń.
Przykład:
Pracownik Jan Kowalski (lat 40) zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem zasadniczym 4 200,00 zł. Nie otrzymuje żadnych dodatkowych składników wynagrodzenia. Jego adres zamieszkania znajduje się w miejscowości, w której siedzibę ma zakład pracy, a dochody liczone narastająco od początku roku nie przekroczyły pierwszego przedziału skali podatkowej. Pracownikowi przysługuje prawo do zastosowania kwoty zmniejszającej podatek.
Składki na ubezpieczenie społeczne
W pierwszej kolejności obliczamy składki na ubezpieczenie społeczne pracownika.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne: 4 200,00 zł
Składka na ubezpieczenie emerytalne: 4 200,00 zł x 9,76% = 409,92 zł
Składka na ubezpieczenie rentowe: 4 200,00 zł x 1,5% = 63,00 zł
Składka na ubezpieczenie chorobowe: 4 200,00 zł x 2,45% = 102,90 zł
Razem składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: 409,92 zł + 63,00 zł + 102,90 zł = 575,82 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne
Następnie przechodzimy do obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne
Podstawa obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne: 4 200,00 zł – 575,82 zł = 3 624,18 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne: 3 624,18 zł x 9% = 326,18 zł
W tym miejscu warto również obliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne, które podlega odliczeniu od podatku (składka podlegająca odliczeniu wynosi nie 9% a tylko 7,75%): 3 624,18 x 7,75% = 280,87 zł
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Po obliczeniu składek ZUS przechodzimy do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, który również jest potrącany z wynagrodzenia brutto pracownika.
W pierwszej kolejności należy ustalić wartość kosztów uzyskania przychodu (podstawowe lub podwyższone). W przypadku, gdy miejsce zamieszkania pracownika znajduje się w miejscowości, w której siedzibę ma pracodawca wówczas stosujemy podstawowe koszty uzyskania przychodu, które aktualnie wynoszą 250,00 zł. Podwyższone koszty uzyskania przychodu to wartość 300,00 zł.
W naszym przykładzie posłużymy się kwotą 250,00 zł
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych: 4 200,00 zł – 250,00 zł – 575,82 zł = 3 374,18 zł ~ 3 374,00 zł (w tym miejscy pamiętamy o zaokrągleniu do pełnych złotych)
Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w naszym przypadku zakładamy, że pracownik nie przekroczył pierwszego przedziału skali podatkowej): 3 374,00 zł x 17% = 573,58 zł
Należy pamiętać, że gdyby pracownik przekroczył tzw. pierwszy próg podatkowy, wówczas należałoby zastosować 32% podstawy do obliczenia zaliczki na podatek dochodowy.
Od tak obliczonej zaliczki odejmujemy ulgę podatkową w wysokości 46,33 zł (pamiętamy, że zastosowanie kwoty zmniejszającej podatek, czyli tzw. ulgi podatkowej przysługuje jeśli pracownik złoży stosowane oświadczenie, tzw. PIT-2).
Zaliczka na pdof po odjęciu ulgi podatkowej: 573,58 zł – 46,33 zł = 527,25 zł
Od zaliczki na podatek dochodowy odejmujemy teraz składkę na ubezpieczenie zdrowotną w wysokości 7,75%, którą wcześniej obliczyliśmy: 527,25 zł – 280,87 zł ~ 281,00 zł (w tym miejscy pamiętamy o zaokrągleniu do pełnych złotych).
Podsumowanie potrąceń
Dokonaliśmy już wszystkich potrąceń leżących po stronie pracownika. Podsumujmy je:
409,92 zł + 63,00 zł + 102,90 zł + 326,18 zł + 281,00 zł = 1 183,00 zł
Od wynagrodzenia brutto odejmujemy wszystkie potrącenia i otrzymujemy wynagrodzenie netto do wypłaty „na rękę” dla pracownika:
4 200,00 zł – 1 183,00 zł = 3 017,00 zł
Nie jest szczególnie odkrywczym stwierdzenie, że wynagrodzenie brutto pracownika zasadniczo różni się od jego wynagrodzenia netto. Warto jednak zdawać sobie sprawę, przynajmniej ogólnie, z czego taka rozbieżność wynika i co się na nią składa.
