Ogólnie za kierującego pojazdem uchodzi osoba, która osiągnęła odpowiedni wiek, jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz posiada umiejętność kierowania pojazdem w sposób , który nie zagraża bezpieczeństwu, nie powoduje utrudnień w ruchu drogowym i nie naraża kogokolwiek na szkodę czy uszczerbek na zdrowiu. Ponadto osoba taka musi być w posiadaniu odpowiedniego dokumentu, który stanowi potwierdzenie uprawnienia do kierowania pojazdem.
Aby zostać kierowcą zawodowym niezbędne jest:
- prawo jazdy odpowiedniej kategorii (C lub C + E, D lub D + E);
- Świadectwo Kwalifikacji Zawodowej;
- orzeczenie lekarskie o braku przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy (wydawane na podstawie art. 39j ustawy o transporcie drogowym)
- orzeczenie psychologiczne o braku przeciwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy (wydawanego na podstawie art. 39k ustawy o transporcie drogowym).
Kierowca zawodowy – uzyskanie kwalifikacji kierowcy wykonującego przewóz drogowy
O uzyskanie kwalifikacji ubiegać się może osoba:
- która przebywa na terytorium Polski co najmniej 185 dni w roku ze względu na więzi osobiste lub zawodowe oraz osoba, która studiuje od co najmniej sześciu miesięcy w Polsce i przedstawi zaświadczenie potwierdzające ten fakt;
- która nie jest obywatelem państwa członkowskiego UE, a ma zamiar wykonywać przewozy na rzecz podmiotu gospodarczego, który ma swoją siedzibę na terytorium Polski;
- która nie ma przeciwskazań zdrowotnych i psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy potwierdzone odpowiednimi badanami.
Kierowca zobowiązany jest do uzyskania kwalifikacji zawodowej odpowiedniej do pojazdu samochodowego, którym ma zamiar wykonywać przewóz drogowy w obrębie kategorii C1, C1 + E, C i C + E lub D1, D1 + E, D i D + E poprzez zrealizowanie kursu kwalifikacyjnego.
Osoba, która zamierza wykonywać przewozy pojazdami samochodowymi innymi niż te dla których posiada Świadectwo Kwalifikacji Zawodowej powinna uzupełnić swoje uprawnienia i odbyć kurs na kwalifikację uzupełniająca lub uzupełniającą przyspieszoną.
Świadectwo Kwalifikacji Zawodowej
Świadectwo Kwalifikacji Zawodowej stanowi dokument potwierdzający uzyskanie uprawnień do wykonywania przewozu drogowego rzeczy lub osób w ramach kategorii prawa jazdy C, C+E lub D, D+E. Dokument ten wydawany jest na okres pięciu lat po zrealizowaniu szkolenia okresowego, kwalifikacji wstępnej, bądź kwalifikacji wstępnej przyspieszonej.
Kierowcy starający się o uzyskanie Świadectwa Kwalifikacji Zawodowej mają do wyboru kilka rodzajów kursów. Wybór odpowiedniego uzależniony jest od posiadanych uprawnień i wieku. Wyróżnić można następujące kwalifikacje:
- kwalifikacja wstępna- przeznaczona dla kierowców, którzy posiadają prawo jazdy kategorii C lub C+E i ukończyli 18 rok życia lub kategorii D lub D + E i ukończyli 21 rok życia;
- kwalifikacja wstępna przyspieszona- przeznaczona dla kierowców, którzy posiadają prawo jazdy kategorii C lub C+E i ukończyli 21 rok życia lub kategorii D lub D + E i ukończyli 23 rok życia;
- kwalifikacja wstępna uzupełniająca- przeznaczona dla kierowców, którzy posiadają uprawnienia do przewozu osób, a chcą poszerzyć swoje uprawnienia o przewóz rzeczy i nie ukończyli 21 roku życia;
- kwalifikacja wstępna uzupełniająca przyspieszona- przeznaczona dla kierowców posiadających uprawnienia dla przewozu osób, a chcą poszerzyć swoje uprawnienia o przewóz rzeczy i ukończyli 21 rok życia.
Kurs kwalifikacji wstępnej i przyspieszonej
Kurs kwalifikacji wstępnej z reguły trwa 280 godzin, a w wersji przyspieszonej 140 godzin. Po zakończeniu kursu i uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu osoba otrzymuje Świadectwo Kwalifikacji Zawodowej. Świadectwo to należy potwierdzić kodem 95 w prawie jazdy, co z kolei wiąże się z wymianą prawa jazdy. W tym celu z kompletem dokumentów zawierającym Świadectwo Kwalifikacji Zawodowej, orzeczenie lekarskie i orzeczenie psychologiczne należy udać się do odpowiedniego ze względu na miejsce zamieszkania wydziału komunikacji Urzędu Miasta/Starostwa Powiatowego.
Kod 95
Generalnie wpis w prawo jazdy (kod 95) ważny jest przez okres 5 lat. Zdarzają się odstępstwa od reguły na przykład, gdy orzeczenie lekarskie lub psychologiczne zostało wydane na krótszy okres. Dotyczy to jednak głównie kierowców powyżej 60 roku życia, gdzie badania lekarskie i psychologiczne przeprowadza się co 30 miesięcy.
Szkolenie okresowe kierowców zawodowych jako odnowienie uprawnień
By przedłużyć termin ważności Świadectwa Kwalifikacji Zawodowej kierowca zobowiązany jest ukończyć szkolenie okresowe dla kierowców zawodowych. Czas trwania takiego kursu to 35 godzin. Kursy organizowane są przez ośrodki szkolenia kierowców wpisane w rejestrze Urzędów Wojewódzkich. Ponadto kierowca musi wykonać odpowiednio badania lekarskie i psychologiczne.
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych na stanowisku kierowcy
Jak w przypadku większości zawodów, tak będąc kierowcą zawodowym warto podnosić swoje kwalifikacje i zabiegać o nowe uprawnienia. Przykładowo będąc w posiadaczem prawa jazdy odpowiedniej kategorii można skorzystać ze szkolenia dla kierowców ADR, które uprawnia do przewozu materiałów klasyfikowanych jako niebezpieczne w transporcie krajowym i zagranicznym. Kolejną możliwością jest kurs HDS, którego ukończenie pozwala na dokonywanie przewozów i na załadunek towarów bez korzystania z dodatkowych urządzeń.
