Przedsiębiorcy prowadzący w Polsce działalność gospodarczą zobowiązani są do ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych dla celów podatkowych w sposób prawidłowy i rzetelny. Zdarza się, że przepisy prawa nieprecyzyjnie regulują kwestie prowadzonej działalności, a wprowadzane liczne zmiany prawne i nowelizacje stwarzają ryzyko popełnienia błędu. Niejednokrotnie w celu weryfikacji poprawności rozliczeń podatkowych przeprowadza się audyt.
Tak więc audyt podatkowy stanowi kompleksowe badanie mające na celu sprawdzenie prawidłowości prowadzenia ewidencji podatkowej oraz deklarowania i rozliczania podatków w odniesieniu do obowiązującego prawa. Przeprowadzenie audytu umożliwia zdiagnozowanie i ograniczenie lub wyeliminowanie nieprawidłowości i związanych z nimi ryzykiem podatkowym oraz zwiększenie bezpieczeństwa prawnego i finansowego podatnika.
Z reguły audyt podatkowy zlecany jest grupie wykwalifikowanych specjalistów, którzy zbierają dostępne w dokumentacji informacje i weryfikują procedury stosowane w firmie pod kątem ich zgodności z obowiązującym prawem. W pewnym stopniu proces ten przypomina działania podejmowane przez organ kontrolny. Zasadniczą różnicą między kontrolą podatkową a audytem prowadzonym w ramach doradztwa podatkowego jest brak konsekwencji w postaci sankcji nałożonych na przedsiębiorcę w przypadku audytu.
Audyt podatkowy ma głównie na celu:
- weryfikację poprawności rozliczeń podatkowych, a także dostarczenie informacji o zaistniałych błędach,
- określenie nieprawidłowości lub operacji, które charakteryzują się ryzykiem podatkowym,
- wskazanie zakresu i skutków ewentualnych korekt,
- wskazanie przypadków niejasnych, które ze względu na niejednolitość interpretacji mogą budzić wątpliwości podczas możliwych kontroli podatkowych lub skarbowych,
- określenie rozwiązań pozwalających wyeliminować nieprawidłowości lub ograniczenia ryzyka podatkowego,
- wskazanie rozwiązań pozwalających na optymalizację rozliczeń podatkowych.
Zakres audytu podatkowego
Usługa audytu polega na całościowej analizie dokumentacji źródłowej oraz procedur wykorzystywanych przez podatnika w jego działalności. Przedmiot audytu mogą stanowić wszystkie rodzaje podatków lub wybrane obszary. W głównej mierze audytem obejmuje się:
- podatek od towarów i usług,
- podatek akcyzowy,
- podatek dochodowy od osób fizycznych,
- podatek dochodowy od osób prawnych,
- podatki i opłaty lokalne,
- ubezpieczenia społeczne,
- cła.
Weryfikacji podczas badania poddawane są dokumenty źródłowe takie jak:
- umowy handlowe,
- faktury i rachunki,
- księgi handlowe,
- ewidencje i rejestry,
- deklaracje i sprawozdania podatkowe.
W związku z audytem sprawdzane są również wewnętrzne procedury stosowane przez podatnika. Przy przeprowadzaniu audytu bazuje się głównie na dokumentach związanych z obszarem stanowiącym przedmiot audytu, które są poświadczeniem zaistniałych zdarzeń gospodarczych. W zakres badania włączone zostają także dokumenty i zdarzenia mogące wpływać na powstanie lub modyfikację obowiązku podatkowego.
Wynik audytu podatkowego
Po zakończeniu audytu podatkowego tworzony jest raport, który zawiera szczegółowy opis i podsumowanie wyników przeprowadzonego badania. Raport uwzględnia opis stwierdzonych nieprawidłowości oraz korekt deklaracji za analizowany okres, praktyczne sposoby ich usunięcia oraz procedury mające na celu uniknięcie zaistnienia nieprawidłowości w przyszłości. Dodatkowo zawiera diagnozę kwestii rodzących ryzyka podatkowe.
Korzyści przeprowadzania audytów
Główna zaleta audytu podatkowego to możliwość wstępnego sprawdzenia poprawności rozliczeń podatkowych przed ewentualną kontrolą organów podatkowych. Audyt podatkowy daje możliwość legalnego usunięcia błędów, naniesienia odpowiednich poprawek w celu uniknięcia odpowiedzialności podatkowej oraz karnej skarbowej. W przypadku pojawienia się wątpliwości związanych z rozliczeniami podatkowymi podatnik może je wyjaśnić i wdrożyć konieczne procedury naprawcze.
Audyt podatkowy stanowi elastyczną formę analizy poprawności prowadzonej polityki podatkowej i poradzonych rozliczeń. Podatnik decydując się na audyt ma możliwość wskazania zakresu prowadzonego badania oraz okresu rozliczeniowego i procedur stosowanych wewnątrz firmy. Ponadto przedsiębiorca zlecając audyt grupie wykwalifikowanych doradców podatkowych zwiększa bezpieczeństwo prawne i finansowe swojej firmy, a sam może skoncentrować się na rozwoju biznesu.
Niejednokrotnie zdarzają się przypadki, gdzie to doradca podatkowy przedstawia plan reorganizacji przedsiębiorstwa, która umożliwia optymalizację kosztów i bezpieczny rozwój firmy. Decyzje z tym związane niosą za sobą realne oszczędności i odpowiednie zarządzanie ryzykiem.
