Branża transportowa to dynamicznie zmieniające się środowisko, które wymaga od pracodawców i kierowców ciągłej adaptacji do nowych przepisów. Jednym z kluczowych tematów, który budzi wiele pytań, są zmiany w wynagrodzeniach kierowców w transporcie międzynarodowym. Nowe regulacje wpływają nie tylko na wysokość wynagrodzenia, ale również na sposób jego naliczania oraz zasady związane z delegowaniem pracowników.
Jakie jest minimalne wynagrodzenie kierowcy międzynarodowego w 2024? Co zmieniają nowe przepisy unijne, takie jak Pakiet Mobilności, i jakie konsekwencje niosą dla przedsiębiorstw transportowych? Czy nowe regulacje rzeczywiście wpłyną na poprawę warunków pracy kierowców, czy może staną się kolejnym wyzwaniem dla firm, które muszą dostosować się do nowej rzeczywistości?
Wynagrodzenie kierowców w transporcie międzynarodowym – poznaj podstawę prawną oraz termin jej wejścia w życie
Wynagrodzenie kierowcy międzynarodowego w 2024 podlega istotnym regulacjom, które w ostatnich latach zostały zmienione. Na podstawie przepisów wprowadzonych ustawą o delegowaniu kierowców z 28 lipca 2023 roku (Dz.U. 2023, poz. 1523), od sierpnia 2023 roku weszły w życie nowe zasady dotyczące wynagrodzenia kierowców międzynarodowych. Te przepisy miały na celu ujednolicenie zasad obliczania podstaw opodatkowania i oskładkowania w międzynarodowym transporcie drogowym.
Nowe przepisy dotyczą opodatkowania i składek ZUS od wynagrodzenia kierowcy w transporcie międzynarodowym. Kluczową zmianą jest wprowadzenie zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) dla kierowców za wykonywanie międzynarodowych przewozów drogowych. Zwolnienie to dotyczy przychodów w wysokości równowartości 20 euro za każdy dzień pobytu za granicą. Dni pobytu ustala się zgodnie z ustawą o czasie pracy kierowców, z wyłączeniem dni urlopowych czy chorobowych. Dodatkowo składki na ubezpieczenie społeczne obniża się o równowartość 60 euro za każdy dzień pobytu kierowcy za granicą. W związku z tym pracodawcy muszą dostosować rozliczenia, uwzględniając zarówno ulgi podatkowe, jak i zasady oskładkowania, co może zmniejszyć obciążenia finansowe dla przedsiębiorstw.
Zmiany te obowiązują od 19 sierpnia 2023 roku i mają bezpośredni wpływ na sposób wynagradzania kierowców w transporcie międzynarodowym. Od tego dnia pracodawcy muszą stosować nowe zasady dotyczące zarówno opodatkowania, jak i naliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Wszystkie te zmiany mają na celu ułatwienie przedsiębiorcom zatrudniającym kierowców międzynarodowych odpowiednie rozliczanie wynagrodzeń oraz zmniejszenie kosztów związanych z obciążeniami podatkowymi i składkowymi.
Wynagrodzenie kierowców w transporcie międzynarodowym — charakter zadań oraz przeciętne wynagrodzenie
Wynagrodzenie kierowcy międzynarodowego jest uwarunkowane wieloma czynnikami, w tym inflacją, lokalnymi przepisami płacowymi w poszczególnych krajach oraz rodzajem wykonywanych przewozów. Średnie wynagrodzenie dla kierowców międzynarodowych wzrosło w tym roku o około 13% w porównaniu z rokiem poprzednim, osiągając wartość 7824 zł brutto. Główne składniki wynagrodzenia to wynagrodzenie zasadnicze, dodatki za pracę w godzinach nocnych, nadgodziny, oraz premie zależne od warunków pracy i tras. Minimalna płaca w Polsce, która wpływa również na wynagrodzenie kierowcy międzynarodowego, wzrosła dwukrotnie w 2024 roku – w styczniu do 4242 zł, a od lipca do 4300 zł brutto.
Dodatkowo kierowcy mogą liczyć na wyrównania za pracę za granicą, które są kalkulowane na podstawie przepisów obowiązujących w danym kraju, co szczególnie dotyczy przewozów typu cross-trade i kabotażu. W krajach o wyższych stawkach płac, takich jak Niemcy czy Francja, mogą one znacznie podnieść ostateczne wynagrodzenie kierowcy w 2024. Dodatki, takie jak zwroty kosztów za sanitariaty, również wpływają na ostateczną wysokość wynagrodzenia. Kierowcy mogą otrzymać do 1000 zł miesięcznie z tytułu tych zwrotów, co jest korzystne zarówno dla nich, jak i dla pracodawców, którzy mogą zaoszczędzić na składkach ZUS od wynagrodzenia kierowcy w transporcie międzynarodowym. Niedobór wykwalifikowanych kierowców oraz rosnące koszty życia powodują, że wynagrodzenia w tej branży utrzymują tendencję wzrostową, a ostateczna kwota wynagrodzenia jest zależna od wielu zmiennych, w tym liczby przepracowanych godzin, miejsca pracy, a także tras, które kierowca pokonuje.
Wynagrodzenie kierowców w transporcie międzynarodowym — nowe zasady ustalania podstawy oskładkowania
Wynagrodzenia kierowców w transporcie międzynarodowym są ustalane zgodnie z nowymi zasadami oskładkowania, które wynikają z wprowadzonych zmian w prawodawstwie, takich jak ustawa o delegowaniu kierowców. Główna modyfikacja dotyczy obliczania podstawy składek ZUS, co bezpośrednio wpływa na wynagrodzenie kierowcy.
Zgodnie z nowymi przepisami, pracodawcy mają możliwość odliczenia od podstawy wymiaru składek ZUS równowartości 60 euro za każdy dzień, który kierowca spędził za granicą. Jeżeli pobyt za granicą trwał mniej niż 12 godzin, odliczenie to jest proporcjonalnie zmniejszane. W praktyce oznacza to, że jeżeli kierowca przebywał za granicą krócej niż 8 godzin, kwota odliczenia wyniesie 20 euro, a w przypadku pobytu trwającego od 8 do 12 godzin – 30 euro. Ta zasada ma na celu odciążenie pracodawców i kierowców od części obowiązków składkowych. Nowe zasady mają również na celu zharmonizowanie płac kierowców międzynarodowych z wymogami poszczególnych krajów. Oznacza to, że kierowcy są rozliczani na podstawie wynagrodzeń obowiązujących w krajach, w których wykonują transport, a to może wiązać się z wyższymi zarobkami niż te wynikające z krajowej stawki minimalnej. Wysoka inflacja i niedobór kierowców dodatkowo napędzają wzrosty płac w branży.
Od 2022 roku, w związku z tzw. pakietem mobilności, zrezygnowano również z tradycyjnego systemu diet. Zastąpiono go tzw. wirtualnymi dietami, które pomniejszają podstawę oskładkowania ZUS i PIT, co znacznie uprościło system wynagrodzeń kierowców międzynarodowych. Dla celów podatkowych odlicza się 20 euro, a w celu pomniejszenia składek na ZUS – 60 euro dziennie. Zmiany te mają na celu uproszczenie rozliczeń i zwiększenie transparentności wynagrodzeń, jednocześnie odpowiadając na wymagania unijne i dostosowując się do dynamicznie zmieniającej się sytuacji gospodarczej w Europie.
Wynagrodzenie kierowców w transporcie międzynarodowym — zmiany w zakresie ustalania podstawy opodatkowania
Zmiany w przepisach dotyczących wynagrodzeń kierowców w transporcie międzynarodowym mają istotny wpływ na ustalanie podstawy opodatkowania i oskładkowania. Wprowadzone regulacje, szczególnie w ramach tzw. Pakietu Mobilności, odchodzą od traktowania kierowców jako pracowników w podróży służbowej. Zamiast tego, kierowcy realizujący międzynarodowe przewozy drogowe są obecnie traktowani jako pracownicy oddelegowani, co wpływa na zasady ustalania ich wynagrodzeń i świadczeń.
Zmiana statusu kierowców
- Pracownicy wykonujący międzynarodowe przewozy drogowym nie są już traktowani jako osoby w podróży służbowej.
- Od lutego 2022 roku uznaje się ich za pracowników oddelegowanych do pracy za granicą.
Wysokość diet wolnych od opodatkowania
- Dzienna dieta dla kierowców za dzień pobytu za granicą wynosi 60 euro (w odniesieniu do składek ZUS).
- Z podatku dochodowego zwolniona jest część wynagrodzenia w wysokości 20 euro za każdy dzień pracy za granicą.
- Gdy pobyt za granicą trwa krócej niż 12 godzin, diety są proporcjonalnie zmniejszane.
Wyłączenie z podstawy składkowej
- Z podstawy wymiaru składek na ZUS wyłącza się równowartość diet przysługujących za dni pobytu za granicą.
- Zgodnie z przepisami, podstawa wymiaru składek nie może być niższa niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej.
Zasady dotyczące oskładkowania
- Do tej pory wynagrodzenia kierowców w transporcie międzynarodowym nie podlegały składkom ZUS w pełnym wymiarze (z wyjątkiem składek na ubezpieczenie zdrowotne).
- Aktualnie, od lutego 2022, składki na ubezpieczenie społeczne oblicza się tak jak dla pracowników oddelegowanych do pracy za granicą.
Zmiana zasad dotyczących obliczeń wynagrodzeń
- Wynagrodzenie kierowcy na podstawie umowy o pracę lub zlecenia podlega częściowemu zwolnieniu z opodatkowania.
- Pracodawca musi wyłączyć z opodatkowania część wynagrodzenia, która odpowiada wysokości diet za podróże służbowe.
Dni wolne i zwolnienia lekarskie
- Wynagrodzenie za dni urlopowe, zwolnienia lekarskie czy urlopy bezpłatne nie jest objęte dietami.
- Okresy te obniżają podstawę opodatkowania, co ma wpływ na niższą podstawę wynagrodzenia w tym czasie.
Pakiet Mobilności
- Pakiet Mobilności wprowadził zmiany dotyczące czasu pracy kierowców, co wpłynęło także na ich wynagrodzenia i sposób rozliczania świadczeń socjalnych.
- Celem tych zmian było dostosowanie zasad rozliczania pracowników mobilnych do warunków pracy w transporcie międzynarodowym.
Dostosowanie wynagrodzeń do nowych przepisów
- Pracodawcy muszą precyzyjnie rozliczać wynagrodzenia kierowców, zgodnie z nowymi regulacjami dotyczącymi oskładkowania i opodatkowania.
Wynagrodzenie kierowców w transporcie międzynarodowym — modyfikacja sposobu wypłaty wynagrodzenia kierowcy
Istotnym aspektem jest również fakt, że diety i inne dodatki, które wcześniej były główną częścią wynagrodzenia kierowców, teraz mogą być uznawane, jako część wynagrodzenia minimalnego, co wynika z wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (sprawa Rapidsped). Taki sposób interpretacji minimalnej płacy wymusza na firmach transportowych bardziej przejrzyste formy wynagrodzeń, co ma na celu przeciwdziałanie nadużyciom i ochronę kierowców przed nieuczciwymi praktykami wynagrodzeniowymi.
W praktyce wprowadzenie tych przepisów powoduje konieczność zmiany struktury wypłat, co może być wyzwaniem dla firm transportowych, szczególnie w zakresie rozliczania diet oraz innych elementów składowych. Co więcej, coraz większy nacisk kładzie się na redukcję czasu nieproduktywnego, takiego jak przestoje spowodowane załadunkiem, rozładunkiem czy korkami. Kierowcy oczekują, aby czas spędzony bezczynnie, który nie jest z ich winy, był rekompensowany, co stanowi dodatkowe obciążenie dla przewoźników.
Zmiany te mają na celu poprawę warunków pracy kierowców i zwiększenie transparentności w wynagrodzeniach, ale mogą również wpłynąć na koszty operacyjne firm transportowych, które muszą dostosować swoje systemy płacowe, aby spełniać nowe wymogi. Przewiduje się, że te regulacje będą miały długoterminowy wpływ na branżę, poprawiając konkurencyjność pracodawców, którzy są w stanie zaoferować lepsze warunki płacowe i bardziej stabilne wynagrodzenie kierowcy międzynarodowego w 2024.
Firmy transportowe muszą zatem na nowo przeanalizować swoje podejście do wynagrodzeń, zwracając szczególną uwagę na zgodność z nowymi regulacjami, co w dłuższej perspektywie może wpłynąć na poprawę retencji kierowców oraz ich zadowolenie z pracy.