Program Aktywny Rodzic to rządowy program, który wprowadził znaczące zmiany w systemie wsparcia rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Jego celem jest zwiększenie aktywności zawodowej rodziców oraz zapewnienie im większej elastyczności w łączeniu życia zawodowego z rodzinnym a tym samym poprawa jakości życia polskich rodzin.
USTAWA z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” została ogłoszona w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 12 czerwca 2024 r.. W ustawie wprowadzone zostały trzy świadczenia w ramach programu „aktywny rodzic” tj.:
- świadczenie „aktywni rodzice w pracy”
- świadczenie „aktywnie w żłobku”
- świadczenie „aktywnie w domu”
Pierwsze ze świadczeń „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w wysokości 1500,00 zł miesięcznie lub 1900,00 zł miesięcznie w przypadku wychowywania dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności, ale tylko w przypadku gdy stwierdzona niepełnosprawność jest związana z koniecznością stałej opieki przez opiekuna w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnego funkcjonowania dziecka.
Ważne jest, aby osoby które chcą otrzymać świadczenie osiągały minimalny poziom przychodów zgodnie z którym ustalana jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Minimalny poziom przychodów musi osiągać również osoba z którą wychowuje się dziecko, może to być: drugi rodzic dziecka, małżonek lub partner który nie jest rodzicem dziecka, ale je wychowuje. Świadczenie będzie przysługiwało rodzicom lub opiekunom, których wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek emerytalnych i rentowych wynosi nie mniej niż 4300,00 zł, czyli jest to kwota minimalnego wynagrodzenia o pracę obowiązująca od 1 lipca 2024 do 31 grudnia 2024 r.. W 2025 r. kwota ta wzrośnie do 4.666,00 zł brutto.
Dodatkowe podstawa składek każdej z osób starających się o świadczenie nie może być niższa od:
- 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, nie oznacza to jednak, że trzeba pracować na etacie nie mniejszym niż 1/2. Można pracować nawet na 1/8 etatu ale ważne by wynagrodzenie brutto nie było niższe niż 2150,00 zł- kwota ta obowiązuje w roku 2024 r..
- 30 minimalnego wynagrodzenia za pracę- dotyczy osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą który korzystają z preferencyjnych sposobów opłacania składek: tj. “Mały ZUS” lub “Mały ZUS plus”, przy minimalnej podstawie.
Jeśli rodzic wychowuje dziecko samodzielnie to aby otrzymać świadczenie musi podlegać ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym oraz wykazywać podstawę składek w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia.
Kolejne ze świadczeń w ramach programu aktywny rodzic to świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje rodzicom, których dzieci uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego lub znajdują się pod opieką opiekuna dziennego. Nie ma minimalnego wieku dziecka dla którego przysługuje dofinansowanie, natomiast maksymalny okres przez jaki można pobierać świadczenie to do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 lata. Nie ma żadnego kryterium dochodowego, by zostało przyznane świadczenie.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje w tej samej wysokości do świadczenie „aktywni rodzice w pracy”, z zastrzeżeniem. że nie może być wyższe niż rzeczywista opłata jaką poniosą rodzice np. za przebywanie dziecka w żłobku. Co ważne do tej opłaty nie wlicza się opłaty za wyżywienie. Świadczenie jest wypłacane na rachunek bankowy placówki w którym dziecko przebywa, a nie na rachunki bankowe rodziców/opiekunów dziecka.
Świadczenie „aktywnie w domu” przysługuje rodzicom dziecka lub opiekunom faktycznym, którzy nie są pozbawieni władzy rodzicielskiej i którzy nie pobierają pozostałych świadczeń: “aktywnie w domu” oraz “aktywnie w żłobku”. Kwota świadczenia to 500,00 zł miesięcznie, chyba że zgodnie z orzeczeniem sądu dziecko jest pod opieką naprzemienną, kwotę świadczenia ustala się każdemu z rodziców w połowie wysokości, czyli 250 zł miesięcznie. Co ważne od 1 października 2024 r. świadczenie aktywnie w domu zastąpi rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO).
Bardziej szczegółowe informacje o programie aktywny rodzic znajdziesz na stronie ZUS: https://www.zus.pl/-/aktywny-rodzic-nowe-%C5%9Bwiadczenia-dla-rodzin.
Co ważne wnioski można składać tylko elektronicznie przez platformę eZUS. W tym celu należy zalogować się: za pomocą loginu i hasła, przez profil zaufany, przez bankowość elektroniczną lub przez aplikację mObywatel. Po zalogowaniu się aby złożyć wniosek zależy wejść na zakładkę “aktywny rodzic” która znajduje się po lewej stronie, a następnie otworzyć nowy wniosek i wypełnić go zgodnie z instrukcją na stronie.
Świadczenia z programu aktywny rodzic pozwolą rodzinom na poprawę jakości życia oraz dadzą szansę rodzicom na rozwój zawodowy.
