Licencja transportowa – czy każdy przedsiębiorca wykonujący transport drogowy musi ją posiadać? Czy są jakieś wyjątki? Jakie są procedury oraz wymagania, aby taką licencję uzyskać? Na te i wiele innych pytań postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Przewóz prywatny
W pierwszej kolejności należy zadać sobie pytanie czy transport, który przedsiębiorca zamierza wykonywać ma charakter zarobkowy, tzn. czy przewóz osób czy rzeczy ma być usługą odpłatną.
Licencję transportową należy bowiem posiadać w przypadku zarobkowego przewozu drogowego, zatem prywatny sporadyczny przewóz prywatnych rzeczy pojazdem będącym naszą własnością nie wymaga posiadania dodatkowych uprawnień.
Przykład 1
Pan Jan posiada samochód ciężarowy wyłącznie na własny użytek, nie prowadzi działalności gospodarczej. W związku z przeprowadzką, zamierza przewieź samodzielnie meble oraz część wyposażenia mieszkania. W tej sytuacji nie jest wymagane posiadanie żadnych zezwoleń, licencji, ponieważ przewóz nie ma charakteru zarobkowego, służy wyłącznie celom prywatnym.
Przewóz na potrzeby własne
Licencja transportowa nie dotyczy również przewozów własnych towarów handlowych, wyrobów czy np. surowców, mimo iż przewóz ten związany jest z prowadzoną działalnością gospodarczą.
WAŻNE! W tym przypadku jednak wymagane jest podsiadanie tzn. zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne.
Kogo dotyczy obowiązek posiadania takiego zaświadczenia?
Przede wszystkim przedsiębiorcy, który zamierza wykorzystywać firmowe pojazdy do przewożenia narzędzi czy maszyn wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej, kupionych lub wynajętych rzeczy czy pracowników.
Należy podkreślić, że w takich przypadkach zgłoszone do zaświadczenia pojazdy prowadzone mogą być wyłącznie przez przedsiębiorcę lub zatrudnionych pracowników.
Przykład 2
Pan Kazimierz prowadzi własną działalność gospodarczą w branży budowlanej i do świadczenia usług wykorzystuje posiadane maszyny, urządzenia i sprzęt. Posiada również samochód ciężarowy, którym przewozi wspomniany sprzęt. W tym przypadku Pan Kazimierz posiada zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne w krajowym niezarobkowym transporcie drogowym rzeczy. Nie jest natomiast wymagane posiadanie innych zezwoleń czy licencji, z uwagi na brak zarobkowego charakteru takich przejazdów.
Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego
Sytuacja ulega zmianie w przypadku przedsiębiorców, którzy zamierzają wykonywać przewozy drogowe o charakterze zarobkowym.
W tym przypadku wymagane jest uzyskanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego rzeczy lub osób. W języku potocznym często posługujemy się pojęciem licencji krajowej – chodź oficjalnie, „urzędowo” takie sformułowanie nie występuje).
Z kolei aby wykonywać zawód przewoźnika drogowego i uzyskać zezwolenie
przedsiębiorca musi spełniać wszystkie poniższe warunki łącznie:
1) posiadać rzeczywistą i stałą siedzibę w jednym z państw członkowskich UE
2) cieszyć się dobrą reputacją
3) posiadać odpowiednią zdolność finansową
4) posiadać wymagane kompetencje zawodowe
Rzeczywista i stała siedziba
Przedsiębiorca musi w danym państwie członkowskim
1) posiadać siedzibę położoną w tym państwie członkowskim wraz z lokalami, w których prowadzi główną działalność i przechowuje, w szczególności:
– dokumenty księgowe,
– akta dotyczące pracowników,
– dokumenty zawierające dane na temat czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku,
– wszelkie inne dokumenty, do których dostęp musi mieć właściwy organ.
Państwa członkowskie mogą wymagać, aby przedsiębiorcy na ich terytorium udostępniali również inne dokumenty w swoich lokalach w dowolnej chwili.
2) dysponować co najmniej jednym pojazdem, który został zarejestrowany lub w inny sposób wprowadzony do ruchu – będąc jego
– właścicielem,
lub
– posiadaczem z innego tytułu, np. na podstawie umowy najmu z opcją zakupu, umowy najmu lub umowy leasingu
3) posiadać bazę eksploatacyjną.
Dobra reputacja
Warunki związane z dobrą reputacją obejmują następujące wymogi:
- zarządzający transportem lub przedsiębiorca transportowy nie posiadają wyroków skazujących lub sankcji za popełnienie poważnego naruszenia obowiązujących przepisów krajowych w następujących dziedzinach:
– prawo handlowe,
– prawo upadłościowe,
– płace i warunki zatrudnienia w zawodzie,
– prawo o ruchu drogowym,
– odpowiedzialność zawodowa,
– handel ludźmi lub narkotykami.
- zarządzający transportem lub przedsiębiorca transportowy nie zostali, w żadnym państwie UE, skazani za poważne przestępstwo ani nie nałożono na nich sankcji za poważne naruszenie przepisów wspólnotowych dotyczących w szczególności:
– czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku kierowców, czasu pracy oraz instalacji i używania urządzeń kontrolnych,
– maksymalnej masy i wymiarów pojazdów użytkowych w ruchu międzynarodowym,
– kwalifikacji wstępnej i ustawicznego kształcenia kierowców,
– badań technicznych w celu dopuszczenia pojazdów użytkowych do ruchu, w tym obowiązkowych badań technicznych pojazdów silnikowych,
– dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych rzeczy lub, w odpowiednim przypadku, dostępu do rynku przewozu drogowego osób,
– bezpieczeństwa w drogowym przewozie towarów niebezpiecznych,
– instalacji i używania ograniczników prędkości w niektórych rodzajach pojazdów,
– praw jazdy,
– dostępu do zawodu,
– transportu zwierząt.
Zdolność finansowa
Przedsiębiorca musi być w stanie w każdym momencie roku finansowego spełnić swoje zobowiązania finansowe.
W tym celu wykazuje, że co roku dysponuje kapitałem i rezerwami o wartości:
9000 euro – na pierwszy pojazd,
5000 euro na każdy następny pojazd
Sposoby udokumentowania odpowiedniej sytuacji finansowej:
1) Roczne sprawozdanie finansowe
- jest podstawową formą potwierdzającą zdolność finansową dla przedsiębiorców, którzy są zobowiązani ustawą o rachunkowości do jego prowadzenia,
- sprawozdanie składa się z bilansu, rachunku zysków i strat i informacji dodatkowej,
- alternatywą dla sprawozdania finansowego są inne formy, na które organ właściwy może wyrazić zgodę (np. kiedy przedsiębiorstwo funkcjonuje na rynku pierwszy rok albo majątek wykazany w sprawozdaniu finansowym jest niewystarczający) – gwarancja bankowa/ ubezpieczenie.
2) Gwarancja bankowa
3) Ubezpieczenie, w tym ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej
Kompetencje zawodowe – zarządzający transportem
Przynajmniej jedna z osób zarządzających przedsiębiorstwem lub osoba zarządzająca w przedsiębiorstwie transportem drogowym musi legitymować się Certyfikatem Kompetencji Zawodowych.
Zrządzający transportem (Rozporządzenie (WE) 1071/2009 Art. 4) to osoba, która:
- w sposób rzeczywisty i ciągły zarządza operacjami transportowymi tego przedsiębiorstwa,
- posiada miejsce zamieszkania na terenie Wspólnoty,
- cieszy się dobrą reputacją (uzyskała zaświadczenie o niekaralności),
- posiada wymagane kompetencje zawodowe (posiada Certyfikat Kompetencji Zawodowych),
- ma rzeczywisty związek z przedsiębiorstwem (pracownik, dyrektor, właściciel, udziałowiec, itp.) lub jest wyznaczona na podstawie umowy (umowa zlecenie, kontrakt, itp.).
WAŻNE!!
Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika dotyczy wyłącznie przedsiębiorców, którzy realizują transport krajowy. Zezwolenie wydawane jest przez Starostwo Powiatowe/ Urząd Miasta.
W przypadku transportu międzynarodowego wymagane jest natomiast uzyskanie licencji wspólnotowej! Jest ona wydawana w drodze decyzji administracyjnej przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego (GITD).
UWAGA! Aby uzyskać licencję wspólnotową należy posiadać zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.
Przedsiębiorca może jednocześnie wystąpić z wnioskiem do GITD o wydanie zaświadczenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i licencję wspólnotową.
