Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce wejdzie w życie nowe rozwiązanie w zakresie podatku dochodowego – kasowy PIT. To opcjonalny sposób rozliczania, który może znacząco wpłynąć na sposób prowadzenia księgowości przez przedsiębiorców. Przyjrzyjmy się bliżej temu, jak działa kasowy PIT, kto może z niego skorzystać oraz jakie wiążą się z nim obowiązki.
Czym jest kasowy PIT?
Kasowy PIT to system rozliczania podatku dochodowego, w którym obowiązek zapłaty podatku pojawia się dopiero w momencie uregulowania należności przez kontrahenta. W odróżnieniu od dotychczasowego systemu, w którym podstawą powstania obowiązku podatkowego było wystawienie faktury, w kasowym PIT liczy się rzeczywisty przepływ środków pieniężnych.
Jeśli kontrahent dokona tylko częściowej płatności, np. w formie zaliczki lub raty, podatnik opodatkowuje jedynie tę uregulowaną kwotę. Dzięki temu przedsiębiorcy unikną sytuacji, w której muszą zapłacić podatek od dochodu, którego jeszcze nie otrzymali.
Kasowy PIT 2025 – dla kogo?
Nowy system rozliczeń będzie miał charakter dobrowolny. Przedsiębiorcy, zarówno ci rozpoczynający działalność, jak i działający na rynku od dłuższego czasu, mogą zdecydować się na jego wprowadzenie. Warto jednak pamiętać, że kasowy PIT znajdzie zastosowanie wyłącznie w transakcjach typu B2B, czyli między przedsiębiorcami.
Kasowy PIT skierowany jest do przedsiębiorców spełniających określone warunki:
- ich roczne przychody w roku poprzednim nie przekroczyły 1 miliona złotych,
- prowadzą działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (z wyłączeniem spółek cywilnych i jawnych),
- nie prowadzą ksiąg rachunkowych w związku z prowadzoną działalnością.
Co istotne, zasada kasowego PIT dotyczy zarówno przychodów, jak i kosztów. Oznacza to, że faktura kosztowa będzie uznana za koszt uzyskania przychodu dopiero po jej faktycznym opłaceniu.
Brak zapłaty a obowiązek podatkowy
Istnieje jednak wyjątek od tej reguły. Jeśli przedsiębiorca nie otrzyma zapłaty w ciągu dwóch lat od daty wystawienia faktury, będzie musiał uznać kwotę wynikającą z tej faktury za przychód podlegający opodatkowaniu. To samo dotyczy sytuacji, gdy przedsiębiorca zdecyduje się zakończyć działalność gospodarczą.
Kasowy PIT nie obejmuje:
- transakcji z podmiotami powiązanymi, w których udział lub prawa wynoszą co najmniej 5%,
- transakcji z podmiotami zlokalizowanymi w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową,
- przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Jakie są obowiązki przedsiębiorców korzystających z PIT kasowego?
Choć PIT kasowy jest formą uproszczoną, przedsiębiorca korzystający z tej formy opodatkowania ma szereg obowiązków, które musi spełniać. Oto najważniejsze z nich:
- Prowadzenie ewidencji przychodów i faktur – konieczne będzie prowadzenie dokumentacji, która pozwoli na rozliczenie przychodów metodą kasową.
- Rozpoznanie przychodu po 2 latach – jeśli w ciągu dwóch lat od wystawienia faktury kontrahent nie ureguluje należności, kwota ta musi zostać uznana za przychód.
- Złożenie oświadczenia –Aby móc korzystać z kasowego PIT, przedsiębiorcy będą zobowiązani do złożenia odpowiedniego oświadczenia do naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Metoda ta pozostaje opcjonalną formą rozliczania podatku dochodowego. Podatnicy, którzy chcą wybrać kasowy PIT, muszą dostarczyć oświadczenie najpóźniej do 20 lutego danego roku podatkowego. W przypadku przedsiębiorców rozpoczynających działalność w trakcie roku, termin ten wynosi 20 dni od końca miesiąca, w którym działalność została rozpoczęta. Jeśli jednak działalność rozpoczyna się w grudniu, oświadczenie należy złożyć przed zakończeniem roku podatkowego.
Kiedy można zrezygnować z metody kasowej?
Decyzja o wyborze kasowego PIT wiąże przedsiębiorcę na cały rok podatkowy. Jeśli przedsiębiorca nie zrezygnuje z tej metody przed 20 lutego kolejnego roku, będzie ona automatycznie obowiązywać w następnych latach.
Potencjalne ryzyka związane z wyborem PIT kasowego
Choć PIT kasowy niesie wiele korzyści, warto zwrócić uwagę na potencjalne ryzyka:
- Niestabilność finansowa: W przypadku dużych wahań w wpływach pieniężnych, może być trudno zaplanować płatności podatkowe.
- Trudności w odzyskaniu należności: Jeżeli klienci opóźniają płatności, może to negatywnie wpłynąć na płynność finansową przedsiębiorstwa.
- Ograniczone możliwości planowania podatkowego: Brak możliwości odliczenia kosztów przed ich faktycznym zapłaceniem może utrudnić optymalizację podatków.
- Wyższe ryzyko błędów: Prostsza ewidencja może prowadzić do większej liczby błędów w rozliczeniach.
Porównanie PIT kasowego z tradycyjną metodą rozliczenia
| Cecha | PIT kasowy | Tradycyjna metoda |
| Moment powstania przychodu | W momencie otrzymania płatności | W momencie wystawienia faktury |
| Odliczenie kosztów | W momencie zapłaty za koszt | W momencie poniesienia kosztu |
| Płynność finansowa | Większa, dzięki odroczeniu płatności podatku | Mniejsza, podatek płacony od przychodów należnych |
