Ubezpieczenie społeczne pracownika – czy zawsze obowiązkowe?

Ubezpieczenie społeczne pracownika – czy zawsze obowiązkowe?

Powszechnie wiadomo, że pracodawca zatrudniający pracownika jest zobowiązany do odprowadzania za niego składek na ubezpieczenia społeczne. Czy jednak dotyczy to każdej osoby,
z którą wiąże nas stosunek pracy? Jak wygląda sytuacja w przypadku umowy zlecenia?

Obowiązek podlegania ubezpieczeniom

O tym, kto podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym informuje nas Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w artykule 6 ust. 1. Jeśli zatem, jako pracodawca, zastanawiamy się czy dana osoba, z którą podejmujemy współpracę powinna zostać zgłoszona obowiązkowo do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego należy przeanalizować wspomniany przepis.

Zgodnie z zapisami ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są (poniżej wybrane, intersujące nas punkty):

– pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów,

– osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi „zleceniobiorcami” oraz osobami z nimi współpracującymi,

– osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Pracownik a ubezpieczenie społeczne

Na pierwszym miejscu, jeśli chodzi o obowiązek ubezpieczenia, Ustawodawca wymienił pracownika. Warto jednak w tym miejscu zwrócić uwagę, iż definicja pracownika w systemie ubezpieczeń społecznych została określona w art. 8 ustawy i różni się od definicji pracownika w rozumieniu Kodeksu pracy.

Definicja pracownika w systemie ubezpieczeń społecznych

Pracownik w rozumieniu systemu ubezpieczeń społecznych to osoba pozostająca w stosunku pracy, jednak nie bierzemy pod uwagę:

– prokuratorów,

– osób współpracujących (więcej na temat osób współpracujących i obowiązkowych z tego tytułu składek pisaliśmy w odrębnym artykule https://europim.pl/osoba-wspolpracujaca-w-firmie-zasady-zatrudnienia/).

Do definicji tej jednak należy dodać kolejne pozycje, a mianowicie pracownikiem
w rozumieniu systemu ubezpieczeń społecznych jest:

1) osoba wykonująca umowę zlecenia lub o dzieło zawartą z pracodawcą, z którą osoba ta równocześnie pozostaje w stosunku pracy,

2) osoba wykonująca umowę zlecenia lub o dzieło zawarta z innym podmiotem, ale
w ramach której praca jest wykonywana na rzecz podmiotu, z którym osoba ta pozostaje
w stosunku pracy.

Wspomniane wyżej umowy podlegają zatem obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom, na takich samych zasadach jak umowa o pracę.

W sytuacji, o której mowa w pkt. 2 powstaje jednak pytanie: Kto płaci składki z tytułu umów cywilnoprawnych wykonywanych na rzecz własnego pracodawcy, lecz zawartych
z podmiotem trzecim? Na ten temat wypowiedział się Sąd Najwyższy, który wskazał pracodawcę jako płatnika składek.

Młodociany

Warto w tym miejscu przypomnieć, że pracownikiem jest również młodociany, tj. osoba, która ukończyła 15 lat, ale nie przekroczyła 18 lat, zatrudniona na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Przerwa w ubezpieczeniu

W trakcie zatrudnienia pracownika (w okresie trwania umowy o pracę) są okresy, kiedy pracownik ma przerwę w ubezpieczeniu z tytułu umowy o pracę pomimo tego, że umowa ta nie uległa rozwiązaniu. Wymienić tutaj należy:

  1. Urlop bezpłatny – pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym, mimo trwania stosunku pracy, w trakcie tego urlopu nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Zatem pracownik w trakcie tego urlopu, zatrudniony np. na podstawie umowy zlecenia podlega ubezpieczeniom społecznym jak zleceniobiorca nawet wówczas, gdy umowę taką zawarł z własnym pracodawcą. Taki pracownik w trakcie urlopu bezpłatnego zatrudniony przez własnego pracodawcę w ramach umowy o dzieło, nie podlega ubezpieczeniom społecznym. W takim przypadku umowa o dzieło nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych
  2. Urlop macierzyński, rodzicielski, ojcowski – w okresie tych urlopów zmienia się tytuł podlegania ubezpieczeniom – tytułem do ubezpieczeń staje się fakt pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego
  3. Urlop wychowawczy – w okresie tego urlopu zmienia się tytuł podlegania ubezpieczeniom – tytułem do ubezpieczeń staje się fakt przebywania na urlopie wychowawczym, pod warunkiem jednak, że osoba taka nie ma innego tytułu do ubezpieczeń.

Właściwe określenie statusu osoby, z którą nawiązujemy współpracę jest niezwykle istotne dla prawidłowego określenia sposobu podlegania pod ubezpieczenie społeczne (obowiązkowo lub dobrowolnie lub nie podlega). Ogólną zasadą jest, iż pracownik zawsze podlega wszystkim rodzajom ubezpieczeń obowiązkowo, jednak chodzi tu o pracownika
w rozumieniu systemu ubezpieczeń społecznych.

Dlaczego warto nam zaufać?

753
rozliczanych pracowników
269
obsługiwanych firm
99%
satysfakcji
17
lat doświadczenia

Nadchodzące wydarzenia
i ważne terminy

20sie
TERMIN PŁATNOŚCI PIT

Wpłata za lipiec 2021 r. miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych

23sie
Szkolenie okresowe dla kierowców zawodowych (kod 95)

Szkolenie okresowe dla kierowców zawodowych kat. C, C1, C1+E, C+E, D, D1, D1+E, D+E

25sie
TERMIN PŁATNOŚCI VAT

Wpłata podatku VAT za lipiec 2021 r.

30sie
Szkolenie okresowe dla kierowców zawodowych (kod 95)

Szkolenie okresowe dla kierowców zawodowych kat. C, C1, C1+E, C+E, D, D1, D1+E, D+E

06wrz
Szkolenie okresowe dla kierowców zawodowych (kod 95)

Szkolenie okresowe dla kierowców zawodowych kat. C, C1, C1+E, C+E, D, D1, D1+E, D+E

10wrz
TERMIN PŁATNOŚCI ZUS

Wpłata składek ZUS za sierpień 2021 – osoby fizyczne opłacające składki wyłącznie za siebie

Zobacz wszystkie wydarzenia